Η σκολίωση έχει τη ρίζα της στη λέξη σκολιός που σημαίνει στρεβλός και είναι το κύρτωμα της σπονδυλικής στήλης που ξεπερνά τις 11 μοίρες με ταυτόχρονη στροφή των σπονδύλων.
Χωρίζεται σε οργανική και λειτουργική σκολίωση ανάλογα με το αν αφορά τους σπονδύλους ή την κακή στάση του σώματος.
Σε ποια σημεία της σπονδυλικής στήλης εμφανίζεται η σκολίωση;
Πιο συχνά εμφανίζεται στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή στην θωρακοσφυϊκή (δηλαδή ανάμεσα στη θωρακική και τη οσφυϊκή μοίρα). Πολύ σπάνια εμφανίζεται μόνο στην οσφυϊκή. Το σχήμα που έχει το κύρτωμα μοιάζει με C, ενώ στην περίπτωση δύο συνεχόμενων κυρτωμάτων μοιάζει με S.
Πού οφείλεται η σκολίωση;
Η σκολίωση μπορεί να οφείλεται σε συγγενή, αναπτυξιακά ή εκφυλιστικά αίτια. Τις περισσότερες φορές είναι άγνωστης αιτιολογίας και χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής. Μια άλλη κατηγορία σκολιώσεων είναι οι νευρομυϊκές που σχετίζονται με μικροβιακές φλεγμονές και ατροφία μυών του κορμού.
Η σκολίωση συνήθως ξεκινά μια αδιόρατη στροφή που σταδιακά κλιμακώνεται και παρασύρει και τους σπονδύλους που βρίσκονται εκατέρωθεν. Στην περίπτωση των παιδιών και εφήβων των οποίων η ανάπτυξη είναι γρήγορη, η σπονδυλική στήλη αρχίζει να παίρνει κλίση και τα πρώτα κυρτώματα εμφανίζονται στην περιοχή της πλάτης, της μέσης, ανάμεσα σε αυτές ή και στις δυο περιοχές. Γι αυτό κατά την περίοδο της εφηβείας (για τα κορίτσια από 11 έως 18 ετών και για τα αγόρια από 13 έως 18 ετών) ο κίνδυνος εμφάνισης της ιδιοπαθούς σκολιώσης είναι ιδιαίτερα αυξημένος.
Τα κορίτσια έχουν περισσότερες πιθανότητες σε σύγκριση με τα αγόρια να εμφανίσουν κάποιο κύρτωμα που θα χρειαστεί θεραπεία για να αντιμετωπιστεί.
Σε ποιες κατηγορίες χωρίζεται η σκολίωση;
Με βάση την ηλικία εμφάνισης η σκολίωση ταξινομείται σε:
- Νηπιακή σκολίωση: εμφανίζεται σε παιδιά έως 3 ετών, και μπορεί να οφείλεται στον ελλιπή σχηματισμό ή στο λάθος διαχωρισμό των σπονδύλων κατά τη διάρκεια της κύησης. Αυτό το είδος σκολίωσης δεν είναι κληρονομικό και ανήκει στην ομάδα των συγγενών σκολιώσεων.
- Παιδική σκολίωση: εμφανίζεται σε παιδιά από 3 έως 9 ετών.
- Εφηβική σκολίωση: εμφανίζεται σε παιδιά από 9 έως 18 ετών. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα περισσότερα περιστατικά ιδιοπαθούς σκολίωσης.
Με βάση τη γωνία κλίσης ταξινομείται σε:
- Μικρή σκολίωση με γωνία που φτάνει τις 25 μοίρες
- Μεσαία σκολίωση με γωνία που φτάνει τις 35 μοίρες
- Μεγάλη σκολίωση με γωνία που φτάνει τις 45 μοίρες
- Πολύ μεγάλη σκολίωση με γωνία που ξεπερνά τις 45 μοίρες
Ποια τα συμπτώματα της σκολίωσης;
Η σκολίωση ουσιαστικά δεν προκαλεί πόνο. Αυτό που συμβαίνει είναι παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που προκαλεί σταδιακή αλλαγή στο σχήμα του σώματος. Άτομα με σκολίωση μπορεί να εμφανίζουν:
- Τον έναν ώμο πιο ψηλά από τον άλλο
- Προεξοχή στην περιοχή της ωμοπλάτης
- Προεξοχή ενός γοφού ή τον ένα γοφό πιο ψηλά από τον άλλο
- Τα πλευρά από την μια πλευρά του σώματος να βρίσκονται πιο ψηλά ή να προεξέχουν
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Το πιο συνηθισμένο τεστ για να διαπιστωθεί η σκολίωση είναι η επίκυψη (Adam’s test). Ουσιαστικά ο γιατρός ζητά από το άτομο να σκύψει έχοντας τα χέρια του τεντωμένα προς τα πόδια. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να παρατηρήσει αν υπάρχει ασυμμετρία στη σπονδυλική στήλη και τον κορμό. Επίσης η παρατήρηση του ύψους των ώμων και της απόστασης των αγκώνων από το σώμα, μπορεί να υποδείξει παρέκκλιση του κορμού. Στη συνέχεια ο γιατρός θα ζητήσει μια ακτινογραφία για να διαπιστωθεί το πρόβλημα.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η σκολίωση;
Ανάλογα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων και τη βλάβη που θα διαπιστωθεί, η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει παρακολούθηση του ασθενή, τοποθέτηση κηδεμόνα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση.
Σκολίωση σε ενήλικες
Η σκολίωση σε ενήλικα άτομα που έχουν περάσει την ηλικία των 18-20 ετών, αποτελεί τη συνέχεια ιδιοπαθούς σκολίωσης που προϋπήρχε. Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί η παραμόρφωση δεν είναι μεγάλη και εντοπίζεται κατά τον ακτινογραφικό έλεγχο, όταν το άτομο πονά στη μέση, την πλάτη ή τον αυχένα. Έτσι, είναι μεγάλη η πιθανότητα ένας ενήλικας που έχει για παράδειγμα ισχιαλγία, να μάθει ότι έχει σκολίωση από την περίοδο της εφηβείας, η οποία δεν είχε διαγνωστεί.
Ανάλογα με την ηλικία του ενήλικα και τη σοβαρότητα του προβλήματος συστήνεται συντηρητική θεραπεία ή χειρουργική αντιμετώπιση. Σε άτομα μικρότερης ηλικίας των οποίων τα συμπτώματα δεν οφείλονται σε κάποιο νεύρο που προκαλεί πίεση, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται συντηρητικά με φαρμακευτική αγωγή και τη βοήθεια χειροπράκτη. Σύμφωνα με μελέτες η χρήση κηδεμόνα σε ενήλικες δεν διορθώνει ουσιαστικά τη σκολίωση, και συχνά συστήνεται η χρήση μιας ζώνη οσφύος. Σε πιο σοβαρές σκολιώσεις γωνίας μεγαλύτερης των 50 μοιρών η χειρουργική αντιμετώπιση δίνει καλά αποτελέσματα.
Πώς μπορεί να βοηθήσει ο χειροπράκτης στην αντιμετώπιση της σκολίωσης;
Τα οφέλη της χειροπρακτικής θεραπείας είναι πολλαπλά:
- Ανακούφιση του πόνου στην περιοχή του αυχένα και της μέσης, που οφείλεται στις αλλαγές που έχει προκαλέσει η σκολίωση
- Βελτίωση της εικόνας του ασθενή, διότι τα κυρτώματα μειώνονται και η πλάτη γίνεται πιο ίσια
- Ελάττωση των μοιρών της σκολίωσης
- Καλύτερη αναπνοή
- Βελτίωση της ελαστικότητας και της ευκαμψίας του ατόμου
Με την επίσκεψη στον χειροπράκτη, το άτομο θα δώσει το πλήρες ιστορικό του και θα προχωρήσει σε ορθοπεδικά τεστ. Μέσα από την ψηλάφηση της σπονδυλικής στήλης ο χειροπράκτης θα διαπιστώσει τα σημεία που έχουν υποστεί ιδιαίτερη πίεση και μέσα από ειδικές κινήσεις θα χαλαρώσει σφιγμένους μύες. Ο αριθμός και η συχνότητα των συνεδριών που θα απαιτηθούν εξαρτάται από το περιστατικό. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης και αν έχει προηγηθεί χειρουργική επέμβαση, γίνονται οι κατάλληλες ασκήσεις και δίνονται αντίστοιχα συμβουλές για να ακολουθήσει το άτομο στο σπίτι. Η σκολίωση μπορεί να οφείλεται σε πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, η έγκαιρη διάγνωση παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπισή της.